KAYSERIN'NIN HALK OZANI "SEYRANİ"

Seyrani

Bugün sizlerle  kayseri de yetişmiş olan bir halk ozani olan seyrâni den bahsetmek istiyorum.

Seyrani yi bizler nereden biliyoruz peki?

Birçoğumuz  edebiyat derslerinde  seyraniyi görmüş,ezberlemistik.

Seyraninin hayatından biraz bahsetmek istiyorum.

Asıl adı Mehmet olan SEYRANİ 1800'de kayserin'in Everek  (develi) kasabasının Camiikebir mahallesinin şimdiki adı Seyrani olan uruza mahallesinde dünyaya gelmiştir . 

Seyranin'in 59 yıl yaşadığı  sanılır . Oysa bir şiiri vardır ve o şiirinde  altmış beş yaşını  aştığını kendisi söylemiştir 

"Altmış beşte  kemiklerim ezdirdim

     Beni subyanlara döndürme felek"

Seyrani ilköğretimin  babasının yanında görür.Onun çocukluğu  yokluk içinde geçmiştir.Ancak babası sayesindeMedresede eğitim görmüştür.





   Seyrani mahlas alması ile ilgili bazı rivayetler vardır.
Bir gün camide sabah ezan okunurken  Mehmet'de kandil yakmaya çalışmaktadır.bu sırada  piriler mehmet'e bade icirmislerdir ve bu olayla o Seyrani mahlasini almıştır.
Seyrani 30-40yaşlarına doğru  istanbul'a gider semai kahvelerinde çeşitli âşık fasillarina katılır ve muamma çözer , saraya karşı  kullandığı  dilden ötürü  istanbul'dan kaçmak zorunda kalır
Seyrani buradan anlaşılıyor ki biraz yönetime  karşı tepkili ve onlara karşı ağır ifadeler kullanıyor  bu o dönemde gerçekten büyük  bir suç tu,hatta bazıları  büyük cezalar bile aldı

Peki Seyrani  edebiyata ne kazandırdı ? 

Hepimiz  biliyoruuz ki liseden beri gece vezni aruz vezni bizlere ogretilmeye çalışıldı.

Seyrani hem hece,hem de aruz vezniyle şiirler  söylemiştir.Bugün  elimizde bulunan  650 kadar  şiirinden 500'ü hece vezniyle yazılmıştır.

Hece ile yazmış olduğu  siirlerinde dili oldukça  durudur.
Seyranin'in şiirlerinde  yaşadığı  coğrafyanın  dil özellikleri de vardır özellikle  kayseri  (develi)tr ait kavramlar vardır.Buvelek,calkanmak,esvep gibi

Seyrani şiirlerinde  bazı edebi sanatların güzel örnekleri vardır . Seyrani,şiirlerinde atasözü ve deyimleri  ustalıkla da kullanmıştır . Bu özellik,onun dile olan hakimiyetini göstermesi bakımından önemlidir.

Halk şiirinde de pek çok türde  şiirler  yazmıştır/söylemiştir.Bunlar arasında ilk sırayı taslamalar almıştır.

Yaşadığı dönemde  bozulan hak ve adalet dağıtan olayları konu edinen şiirler yazmıştır. ülkede basibozuklugun sebebinin yöneticiler olduğunu,pek çok şiirinde  dile getirmiştir . 

Seyrani hepimiz için hem ilham  verici hemde birçok ozana kaynak olmuş bir ozandir. kayseri de doğmuş olmasida ayrı bir  lezzettir bana göre   kullandığı vezneleri  hakkıyla vermiş  kullandığı  dil çoğu zaman duru ve sade olmuştur  halkın sorunlarını  dile getiren Seyranin'nin hayatı hepimiz için bir kaynak olmalıdır.